Pozitron Emisyon Tomografisi veya PET taraması, doktorların dokularınızın ve organlarınızın nasıl çalıştığını gözlemlemelerini sağlayan tıbbi bir görüntüleme tekniğidir. PET/BT, tek bir incelemede hem işlevsel hem de yapısal bilgi sağlamak için BT taramaları (Bilgisayarlı Tomografi) ile birleştirilir. Bu, PET/BT taraması olarak bilinir. PET/BT insan vücudundaki organ ve dokuların fonksiyonlarını metabolik düzeyde gösteren PET ile, detaylı anatomik bilgi sağlayabilen BT’nin güçlerini birleştirdiği bir görüntüleme tekniğidir. Özellikle onkoloji alanında tümörün saptanması, tümör yayılım derecesinin belirlenmesi, radyoterapi planlanması, tedaviye yanıtın değerlendirilmesi ve bazı durumlarda mevcut kitlenin iyi huylu (bening) veya kötü huylu (maling) olduğunu belirlemek amacıyla kullanılır. PET/BT, epilepsi odağının belirlenmesi, Alzheimer hastalığı gibi nörolojik olgularda ve kalp krizi sonrası kalpte canlı doku varlığının araştırılmasında da önemli rol oynar PET/BT taramalarıyla ilgili bazı önemli noktalar:
PET/BT Taraması Amaçları:
- Fonksiyonel Görüntüleme: Organların yapısını gösteren diğer bazı görüntüleme tekniklerinin aksine, PET/BT taramaları doku ve organların hücresel düzeyde nasıl işlediği hakkında bilgi sağlar.
- Kanser Tespiti ve Evreleme: PET/BT taramaları, kanserleri tespit etmek ve evrelemek için onkolojide yaygın olarak kullanılır. Kanser hücreleri genellikle normal hücrelerden daha yüksek bir metabolik hıza sahiptir ve PET/BT bu artan aktiviteyi tespit edebilir.
- Nörolojik Bozukluklar: PET/BT taramaları beyin fonksiyonlarını incelemek için kullanılır ve Alzheimer hastalığı ve epilepsi gibi durumların teşhisinde yardımcı olabilir.
- Miyokardiyal Canlılık araştırması: Özellikle kalp krizi geçiren ve bypass operasyonu planlanan hastalar da hasarlı kalp dokusunda canlı hücre olup olmadığını araştırmak için yapılır.
- Bulaşıcı Hastalıklar: Vücuttaki enfeksiyon alanlarını belirlemek için PET/BT taramaları kullanılabilir.
PET/BT Taraması Çekim Tekniği:
Ön Hazırlık:
- Hamile ya da hamilelik şüphesi olan hastalar ve emziren anneler tetkik öncesi doktorlarını bilgilendirmelidirler. Bu tetkik hamilelere yapılmaz.
- İşlem için en az dört saatlik açlık gerekmektedir.
- işlem öncesinde kullanılan ilaçların kesilmesine gerek yoktur. Sadece şeker (diyabet) ilaçlar PET/BT görüntülerini etkileyebilir. Bu nedenle şeker hastalığınız varsa önceden bizi uyarınız.
- Tetkikte kullanılan F18-FDG tamamen insan biyolojik yapısına uygun olarak hazırlanmıştır ve bu radyoaktif ilacın bilinen hiçbir alerjik veya yan etkisi yoktur.
- Mevcutsa hastalığınızla ilgili tüm tetkiklerinizi yanınızda getiriniz. PET/BT çekimlerinde kıyaslama ve hastalık takibi için özellikle en son yapılan işlemler sonuç doğruluğu için önem taşır.
Uygulama:
- FDG uygulanmadan önce açlık kan şeker seviyeniz ölçülecek ve eğer uygunsa tetkik yapılacaktır. Kalp kasının canlılığının saptanması için yapılan çalışmalarda, açlık kan şekeriniz hassas bir şekilde takip edilerek, gerekirse ağızdan glukoz ve arkasından damardan insülin verilmesinden sonra tetkik yapılacaktır.
- İnsan vücudundaki glukoz molekülünün eşdeğeri olan radyoaktif FDG size damar yolundan enjekte edilecektir.
- FDG enjekte edildikten sonra vücut içeresine en uygun düzeyde dağılımının gerçekleşebilmesi için, 45-60 dakika süre ile size özel bir odada tam bir istirahat halinde beklemeniz gerekmektedir. Bu süreç içerisinde eğer mutlak bir gereksinim yoksa yakınlarınız da dahil olmak üzere yanınızda kimse bulunmamalıdır
- FDG, glukoz metabolizmasının artmış olduğu tüm dokularda tutulmaktadır. Bu nedenle bekleme dönemi içinde fazla hareket etmemek ve konuşmamak çok önemlidir.
- Bekleme süresi sonrasında PET/BT cihazımızda çekiminiz başlayacak ve yaklaşık 20-30 dakika sürecektir.
- Çekim sırasında hareket edilmemelidir.
- Çekim bittikten sonra elde edilen bilgiler dijital ortamda bir işlem sürecinden geçirilir. Tamamlanmış hali ile size veya doktorunuza teslim edilir.
Çekim Sonrası
Size bu tetkik için verilen düşük doz radyoaktif maddenin (FDG) şu ana kadar bildirilmiş bir yan etkisi veya alerjisi yoktur. Çekim sonrası normal yaşamınıza dönebilirsiniz. Ancak yakın çevrenizin radyasyona maruz kalmasını önlemek amacıyla çekim bittikten sonraki yaklaşık 12 saat süreyle hamile, bebek ve çocuklardan uzak durulması (aynı odada uzun süre bulunmama) önerilir.
Bu tetkikte kullanılan F18-FDG maddesi süte geçmez ancak bebeği gereksiz radyasyondan korumak amacıyla süt veren annelerin 12 saat bebeklerini emzirmemeleri gerekmektedir.
